Afstudeerproject

Robert Hüsken is onlangs afgestudeerd aan de school voor de journalistiek in Utrecht en heeft stage gelopen op de sportredactie van de NRC. Daar 'deed'  hij ook de hippische sport. Robert was zeer geïnteresseerd in het springen en wilde als afstudeeropdracht een achtergrondverhaal schrijven over het Springpaarden Fonds Nederland.  Onlangs stuurde hij ons zijn verhaal toe en gaf toestemming het op onze website en in onze nieuwsbrief te publiceren.

Met genoegen publiceren wij dan ook onderstaand verhaal en feliciteren Robert van harte met het feit dat hij zijn studie mede dankzij onderstaand verhaal succesvol heeft afgerond.  

Het succes van het Springpaardenfonds ontrafeld

Door Robert Hüsken

NIJKERK.  Rijke sjeiks hebben sinds een aantal jaar de paardensport ontdekt. De overheid in Qatar ziet de springsport als een podium waar het land zich kan profileren. Het golfstaatje pompt er miljoenen euro’s in, koopt talentvolle springpaarden op en reist de wereld rond om kennis te vergaren. En dat allemaal om uiteindelijk op de Olympische Spelen medailles te kunnen oogsten. Voor Europees en wereldkampioen Nederland kan Qatar langzaam maar zeker als serieuze bedreiging worden gezien. Het bekendste voorbeeld van sportief verlies komt uit de dressuursport. Wonderpaard Totilas werd in 2010, in aanloop naar de Olympische Spelen, weggekocht uit Nederland voor ruim tien miljoen euro. De eigenaren waren gezwicht voor het astronomisch hoge bedrag wat de Duitser Paul Schockemöhle bood. Duitsland hoopte hiermee een gouden medaille binnen te halen. Nederland staat bekend als kweekvijver van talentvolle paarden. Juist die jonge dieren zijn al jaren gewild door vermogende stallen in het buitenland. Het dwingt de Nederlandse springsport om een beschermingswal te creëren.  Zo’n honderd min of meer vermogende paardenliefhebbers hebben in 2006 de handen ineen geslagen. Ze investeerden in het Springpaardenfonds Nederland (SFN), dat deze week bekendmaakte in januari 2016 SFN II te lanceren. Het beleggingsfonds is een initiatief voor het behoud van talentvolle springpaarden voor de Nederlandse topruiters. Het SFN is onder meer eigenaar van het paard Zenith, waar op Jeroen Dubbeldam Europees en wereldkampioen mee is geworden. Diverse Europese landen hebben vergeefs geprobeerd de succesformule te kopiëren. Hoe lukt het om met slechts 2,6 miljoen euro startkapitaal op te boksen tegen het grote geld?

Scouts

Het SFN wil dit soort scenario’s voorkomen. Een topspringpaard als London (in 2014 voor 8,6 miljoen euro gekocht door wapenfabrikant Gaston Glock) kopen is geen optie. Daarom struinen vijf ervaren scouts landelijke wedstrijden af op zoek naar talenten tussen de vijf en zeven jaar. Willy van der Ham, Johan Heins, Emile Hendrix, Egbert Schep en Teus van den Brink krijgen iedere week wel zo’n twee video’s van potentiële toppers opgestuurd door fokkers en handelaren.  "Voor ons als selecteurs is het belangrijkste dat een paard instelling heeft", legt de succesvolle oud-ruiter Hendrix uit. "De instelling moet gepaard gaan met voorzichtigheid, vermogen en goede rijcapaciteiten. Het vermogen is of een paard makkelijk over een hele hoge hindernis gaat. Verder let ik natuurlijk op de lichaamsbouw. Een goed beenwerk en fundament is de basis van ieder springpaard." Als de selecteurs enthousiast zijn, wordt een paard getest door een van de Nederlandse topruiters. De uiteindelijke aankoopprijs ligt ongeveer rond de 100.000 euro. Het voordeel voor de verkoper is dat hij voor 25 procent eigenaar blijft. Sommige paarden blijken na een paar jaar toch niet aan de eisen van de topsport te voldoen, of zitten op de top van hun kunnen. Deze worden voortijdig verkocht.  

Fokkers

Als het SFN overgaat tot koop, betaalt het vaak rond de 100.000 euro aan de eigenaar. Het voordeel voor de verkoper is dat hij voor 25 procent eigenaar blijft. De fokker Ate Hendrik Kooistra verkocht een jaar geleden zijn paard Djumpsina aan het SFN. Sinds kort loopt Djumpsina SFN bij Europees en wereldkampioen Gerco Schröder, tussen de paarden van de Oostenrijkse wapenfabrikant Glock. "Ik had de tranen in mijn ogen staan toen ik hoorde dat mijn paard naar Gerco Schröder verhuisde", zegt Kooistra, die zijn geld verdiend als internationaal melkhandelaar. ,"Daar doe ik het allemaal voor. Nadat Djumpsina kampioen van Friesland was geworden, stond de telefoon constant roodgloeiend. Er was veel interesse uit Italië en België, maar ook van grote stallen in Duitsland. Ik heb het paard zien opgroeien. Het is geen gebruiksartikel. Ik wilde het beste voor mijn merrie en was bang dat ze anders bij mensen zou komen met heel veel geld en minder liefde. Ik had makkelijk veel meer geld kunnen krijgen, maar ik gunde het SFN mijn paard." Buiten het feit dat de SFN-selecteurs in een goedgevulde Nederlandse talentenvijver kunnen vissen, koppelen zij de paarden aan de in hun ogen meest geschikte ruiter. Volgens SFN-directeur Jacob Melissen is dit een van de belangrijkste ‘geheimen’. "We kunnen nog zulke goede paarden scouten, maar als we die niet bij de juiste ruiter plaatsen, hebben we geen succes. Het is de combinatie die uiteindelijk wereldtop is."  

Presteren

Het ultieme doel is om paarden te vinden die over drie tot vier jaar kunnen presteren voor de Nederlandse selectie op landenwedstrijden, Olympische Spelen, EK’s en WK’s. Ondanks dat het SFN een beleggingsfonds is, staan de sportieve doelen voorop. Het SFN had een jaar geleden vele miljoenen kunnen incasseren als het SFN Zenith N.O.P. had verkocht, nadat hij met Jeroen Dubbeldam wereldkampioen was geworden. "Iedere boerenhandelaar had hem dan verkocht”, geeft Melissen aan. „Alleen wij wilden dat Jeroen Dubbeldam op hem kon rijden op de Olympische Spelen in 2016." Het geeft de ruiter rust. Iets wat de nuchtere Dubbeldam nodig heeft. "Het SFN is één van de redenen waarom Nederland de laatste jaren zo succesvol is in de springsport", zegt Dubbeldam. "Wij zijn geen Qatar met zakken vol geld, maar met meerdere eigenaren is het toch mogelijk om over toppaarden te beschikken. Zonder zulke mensen is dat niet mogelijk." De wereldkampioen kan nog tot en met Rio beschikken over SFN Zenith N.O.P. Daarna is het SFN aan de certificaathouders verschuldigd om hem te verkopen. Zij willen immers ook dividend ontvangen. De inkomsten van prijzengeld zijn tegengevallen, omdat het SFN de lucratieve wedstrijden vaker links liet liggen. Dit om te kunnen pieken met het Nederlands team.  

Certificaathouders

Lida Both is vanaf het begin certificaathouder. Ze zag in 2006 dat haar aandelen het door de economische crisis slecht deden. "Ik had er meer plezier in om mijn spaargeld te beleggen in een fonds voor paarden", vertelt Both.  "Paardensport is groot in Nederland en ik heb er veel binding mee. We hebben thuis zelf een stal met paarden. Natuurlijk was de belegging een groot risico. Paarden zijn levende have. Maar als wij dit risico niet nemen, kunnen de ruiters niet optimaal presteren." Ook Jean Korthals Altes, "ik heb in mijn leven vijf keer op een paard gezeten", stapte in om iets voor de paardensport te betekenen. ,"Mijn familie is erg actief geweest in de paardensport. Mijn grootvader heeft de Rotterdamsche Manege mede opgericht en mijn ouders hebben elkaar daar leren kennen. Mijn investering is daarom eigenlijk ook een eerbetoon aan mijn overleden ouders." Het eerste SFN kende eigenlijk drie paradepaardjes. Utascha SFN, het paard waar Eric van der Vleuten en Jeroen Dubbeldam grote successen op boekten, werd eind 2013 aan Qatar verkocht. Afgelopen zomer overleed de merrie nadat ze een been brak. SFN Zenith N.O.P., het paard waar Jeroen Dubbeldam komende zomer in Rio goud op kan halen. En het talent Aquila SFN, nu op stal bij Wout-Jan van der Schans. De paarden worden op jonge leeftijd aangekocht en geplaatst bij een Nederlandse ruiter. Het ultieme doel is om de paarden te laten presteren in de Nederlandse selectie op landenwedstrijden, Olympische Spelen, EK’s en WK’s. Een punt van kritiek van sommige aandeelhouders is daarom ook dat er meer prijzengeld binnengehaald kan worden. Echter is er in het eerste fonds bewust gekozen voor minder lucratieve toernooien en individuele prestaties, om zo de focus te kunnen houden op het Nederlandse team. SFN II overweegt om meer deel te nemen aan wedstrijden waar flink wat geld te verdienen is.  

FEI-president

Ingmar De Vos, president van de internationale paardensportbond FEI, vindt dat andere landen een voorbeeld kunnen nemen aan Nederland. "Dat Nederland domineert is heel goed voor de paardensport", geeft de Belgische De Vos aan. "Het maakt andere landen wakker, maar het is ze nog niet gelukt om de succesformule van het SFN te kopiëren. Veel federaties komen in Nederland kijken. Dat juich ik toe. Het Springpaardenfonds is een onderdeel van het geheel. De enige manier om dit succes te kunnen behouden, is om op de ingeslagen weg te blijven."